top of page

Zagadnienia do powtórki - anatomia i fizjologia człowieka

UKŁAD RUCHU

1.Doświadczenie z octem i spaleniem kości (budowa chemiczna kości).

2.Składniki chemiczne kości.

3.Antagonistyczne działanie mięśni (zginacz i prostownik).

4.Osteoporoza, krzywica..

5.Tkanka mięśniowa gładka, poprzecznie prążkowana szkieletowa i poprzecznie prążkowana serca.

 

UKŁAD POKARMOWY

1.Funkcje białek. Podział węglowodanów. Wykrywanie skrobi.

2.Witaminy, mikro i makroelementy – funkcje i gdzie się znajdują.

3.Poszczególne odcinki ukł. pokarmowego – rozpoznawać na rysunku.

4.Poszczególne odcinki ukł. pokarmowego - funkcje.

5. Ptialina, amylaza ślinowa, amylaza trzustkowa pepsyna, trypsyna, lipaza, - co trawią i gdzie.

6.Anoreksja i bulimia.

 

UKŁAD KRWIONOŚNY

1.Funkcja erytrocytów, leukocytów i trombocytów.

2.Budowa serca.

3.Funkcje dużego i małego obiegu krwi.

4.Odporność organizmu.(w tym szczepionki, surowice, AIDS).

 

UKŁAD ODDECHOWY

1.Odcinki po kolei i ich funkcje.

2.Wymiana gazowa zewnętrzna i wewnętrzna.

3.Mechanizm wentylacji płuc.

4.Oddychanie komórkowe (równanie reakcji, mitochondria, energia)

 

UKŁAD WYDALNICZY

1.Drogi wydalania zbędnych substancji (nerki, płuca, gruczoły potowe – co wydlają).

2.Filtracja kłębkowa, wchłanianie zwrotne.

3.Skład moczu pierwotnego i ostatecznego.

 

UKŁAD HORMONALNY

1.Funkcje hormonów (tabela)

 

UKŁAD NERWOWY

1.Budowa komórki nerwowej

2.Autonomiczny ukł. nerwowy (współczulny i przywspółczulny).

3.Ośrodki w mózgu (jaki płat za co odpowiada)

4.Funkcje móżdżku.

5. Łuk odruchowy !!!! (rysunek w książce)

6.Odruchy wrodzone i nabyte.

 

NARZĄDY ZMYSŁÓW

1.Oko i ucho – jak widzimy i jak słyszymy.

 

UKŁAD ROZRODCZY

1.Cykl miesięczny kobiety.

2.Odcinki i funkcje.

Badanie wpływu czosnku

na kiełkowanie, wzrost

i rozwój roślin.

Materiały: 1 duży ząbek czosnku, 90 nasion zboża, słoik, trzy zakrętki od słoika, wata

Przygotuj wyciąg z czosnku. W tym celu rozgnieć ząbek czosnku, zalej 1 litrem wody i pozostaw pod przykryciem

4 dni.

 

Wysiej na watę do każdej zakrętki 30 sztuk nasion zboża. Oznacz zakrętki.

I zakrętka – próba kontrolna – co drugi dzień przez dwa tygodnie podlewaj nasiona zwykłą wodą.

II zakrętka – pierwsza próba doświadczalna – co drugi dzień przez dwa tygodnie podlewaj nasiona wodą

z czosnkiem.

III zakrętka – druga próba doświadczalna - co drugi dzień przez dwa tygodnie podlewaj nasiona wodą z czosnkiem.

 

1. Co drugi dzień zanotuj, ile nasion wykiełkowało w każdej z zakrętek (liczymy wszystkie wykiełkowane do tego dnia, a nie tylko w tym dniu). Napisz, jak wyglądały młode rośliny. Dane te zestaw w tabeli.

2. Na podstawie tabeli wykonaj wykres poprawnie go opisując. Każdą próbę oznacz innym kolorem.

3. Na samym końcu wyciągnij wniosek z wykonanego doświadczenia.

4. Zakrętki wraz z roślinami przynosimy do szkoły zaraz po zakończeniu doświadczenia.

UWAGA: Pracę piszemy w formie bezosobowej (chodzi głownie o opis doświadczenia i obserwacje)

CO BĘDZIE OCENIANE:

1. Wykonanie doświadczenia .............................10pkt

2. Strona tytułowa ................................................2pkt

3. Metodologia (opis doświadczenia) ...................3pkt

4. Obserwacje (tabela + obserwacje) ..................6pkt

5. Wykres (prawidłowo narysowany, opisany

i podpisany układ współrzędnych + wykresy).......6pkt

6. Wniosek ...........................................................3pkt

7. Strona wizualna pracy ......................................4pkt

SUMA .................................................................34pkt​

PUNKTACJA:​

dop 10-17pkt

dst 18-24pkt

db 25-30pkt

bdb 31-34pkt

SYMULACJA UKŁADU DRAPIEŻNIK-OFIARA

 

Przygotuj: pudełko, kubeczek, 60szt. koralików białych i 60szt. koralików czarnych (włóż je do pudełka). Zamiast koralików możesz użyć fasolki białe i brązowe, albo same białe, tylko połowę możesz pomalować mazakiem, żeby się odróżniały. Ważne, żeby jedne i drugie były tej samej wielkości.

 

Do kubeczka włóż 25 sztuk koralików białych, które symbolizują ofiary i 25 szt. koralików czarnych, które symbolizują drapieżców. Wymieszaj je, potrząsając kilka razy kubeczkiem. Następnie wysyp je na stół tak, by koraliki ułożyły się w jeden szereg (trzeba sobie pomóc rękami, aby koraliki leżały jeden za drugim).

Analizujemy po kolei ułożenie dwóch koralików obok siebie (pary koralików), symulując zjadanie ofiar, umieranie drapieżców z głodu i rozmnażanie się zarówno drapieżców jak i ofiar. Dla naszego układu zakładamy, że drapieżcy i ofiary rozmnażają się, wydając na świat po jednym potomku.

 

Drapieżca może schwytać ofiarę tylko wtedy, gdy się z nią spotka, a więc dla każdej pary koralików należy przyjąć następujące zasady:

  • Biały + czarny koralik (obok siebie) – ofiara zjedzona, należy usunąć biały koralik (odłożyć do pudełka), a drapieżca przeżył i rozmnaża się (do kubeczka przełóż ten koralik i dodaj do niego inny czarny koralik (z pudełka))

  • Czarny + czarny – drapieżcy nie schwytali ofiary i umierają z głodu (usuwamy obydwa czarne koraliki do pudełka)

  • Biały + biały – ofiary uniknęły schwytania, a więc żyją i rozmnażają się. Należy przełożyć je do kubeczka  i dodać potomstwo każdej z nich, czyli dwa białe koraliki ( z pudełka)

 

W ten sposób należy postępować ze wszystkimi ułożonymi w szeregu koralikami (symbolizującymi drapieżców i ofiary).

 

Po przeanalizowaniu całego szeregu, w kubeczku masz pozostałe przy życiu ofiary i ich potomstwo oraz drapieżców i ich potomstwo. Policz je i wyniki zapisz w tabeli. Tym sposobem została określona liczebność drugiego pokolenia ofiar i drapieżców.  Teraz wymieszaj koraliki w kubeczku, wysyp na stół i powtórz ćwiczenie jeszcze 4 razy. Dokonasz analizy 6 pokoleń ofiar i drapieżników.  Wyniki zapisz w tabeli: w kolumnach pokolenia 1-6 (pierwsze pokolenie to wyjściowe po 25 osobników), w pierwszym wierszu liczebność ofiary a w drugim liczebność drapieżników.

 

Następnie zaznacz na wykresie, dwoma kolorami, otrzymane liczby ofiar i drapieżników w kolejnych pokoleniach. Pamiętaj, aby opisać na wykresie, który kolor oznacza ofiary, a który drapieżników. Jako punkt pierwszy wykresów zaznacz wyjściową liczbę ofiar i drapieżników, czyli 25 (pierwsze pokolenie). Na osi X zaznacz pokolenia a na osi Y zaznacz liczebność. Wykreśl odpowiednie krzywe i odpowiedz na pytanie: Jaki był wynik symulacji – wyginął jeden gatunek, wyginęły obydwa, czy współistnieją nadal?

 

Proszę to zadanie zapisać do zeszytu: temat zadania, tabelę i wykres oraz odpowiedź na pytanie końcowe.

 

A teraz przerysuj wykres z zeszytu na kartkę A4 i przynieś na lekcję biologii (podpisany na odwrocie).

GENETYKA - PYTANIA NA OCENĘ CELUJĄCĄ:

kartkówka nr 1

1. cechy kodu genetycznego

2. transkrypcja, translacja

3. mapowanie genów

4. przebieg procesu mitozy i mejozy

podręcznik

kartkówka nr 2

kartkówka nr 3

Mendel swoje prawa sformułował w 1865r. Nie wiedział wtedy, że jest od nich kilka odstępstw. Dlatego poczytajcie sobie o takich rzeczach, jak: crossing over, kodominacja, cechy poligeniczne, geny plejotropowe, allele wielokrotne, niepełna dominacja.

kartkówka nr 4

Do tej kartkówki powtarzamy to, co było do poprzedniej - starajcie się to zrozumieć (bez crossing over). Na ocenę celującą trzeba będzie zastosować te wiadomości w praktyce, czyli wykonać krzyżówkę.

kartkówka nr 5

Zadania dotyczące innych cech sprzężonych z płcią.

EGZAMIN     EGZAMIN     EGZAMIN
Tutaj można powtórzyć wiadomości z przedmiotów przyrodniczych
(w części biologicznej za wyjątkiem ochrony przyrody, która została przeniesiona do szkoły ponadgimnazjalnej):
http://portalwiedzy.onet.pl/7136,,,,,,981665,tematyczne.html

EGZAMIN     EGZAMIN     EGZAMIN

Często na egzaminie pojawiają się pytania dotyczące przyczyn chorób. Poniżej tabelka systematyzująca:

 

 

-

___________________________________________________________

choroby wirusowe

różyczka, grypa, AIDS (wirus HIV), ospa, świnka, wścieklizna,

WZW (wirusowe zapalenie wątroby czyli żółtaczka) typu B (wirus HBV), typu C (wirus HCV), rak szyjki macicy (wirus HPV)

choroby bakteryjne

angina (paciorkowiec), salmonelloza (pałeczka salmonelli znajdująca się na jajkach), kiła (krętek blady), rzężączka, gruźlica (prątek Kocha), tyfus plamisty (bakterie przenoszone przez wszy), dżuma, koklusz (inaczej krztusiec), tężec (laseczka tężca, która dostaje się przez ranę), cholera (bakteria w wodzie lub pokarmie), zapalenie płuc (dwoinka zapalenia płuc),trąd (prątki),

choroby wywołane przez pierwotniaki

czerwonka, malaria, śpiączka afrykańska, toksoplazmoza

choroby pasożytnicze

tasiemczyca (tasiemiec uzbrojony i nieuzbrojony, tasiemiec bąblowiec), glistnica (glista ludzka), owsica (owsiki), włośnica (włosień spiralny), świerzb (świerzbowiec)

inne choroby

karłowatość - brak hormonu wzrostu

jaskra - wzrost ciśnienia w oku

astygmatyzm - zniekształcenie soczewki

krótko i dalekowzroczność - różna wypukłość soczewki

cukrzyca - brak lub nieprawidłowe działanie insuliny

miażdżyca - zbyt duża ilość cholesterolu

łupież - grzybica

choroby nowotworowe

czerniak złośliwy, rak szyjki macicy, rak piersi itp.

choroby genetyczne

daltonizm (upośledzenie widzenia barwy czerwonej i zielonej), hemofilia (zaburzenie krzepliwości krwi), zespół Downa, mukowiscydoza, albinizm, fenyloketonuria, anemia sierpowata

© 2012 by ODAM LVIRAN. No animals were harmed in the making of this site.

bottom of page